آسیب‌پذیری Zero-Day: تهدید نامرئی در دنیای سایبری ⚠️🔓

آسیب‌پذیری Zero-Day (روز صفر) به نقص امنیتی گفته می‌شود که تولیدکننده نرم‌افزار از وجود آن بی‌خبر است و هکرها قبل از کشف و وصله‌شدن، از آن سوءاستفاده می‌کنند. این آسیب‌پذیری‌ها به دلیل نامرئی بودن و عدم وجود راهکار فوری، خطرناک‌ترین تهدیدات سایبری محسوب می‌شوند.

⚙️ مکانیزم عملکرد حملات Zero-Day

1. چرخه حیات یک آسیب‌پذیری Zero-Day

مرحله	توضیح	بازه زمانی
کشف باگ	هکر یا محقق امنیتی نقص را پیدا می‌کند	T-30 روز
سوءاستفاده مخفیانه	حمله بدون اطلاع عموم	T-15 روز
فعالیت در دارک وب	فروش ابزار اکسپلویت در بازارهای زیرزمینی	T-7 روز
حمله گسترده	استفاده توسط گروه‌های هکری	T-Day
کشف عمومی	گزارش به فروشنده نرم‌افزار	T+0
انتشار وصله	بروزرسانی امنیتی	T+1 تا 30 روز

2. روش‌های سوءاستفاده

تزریق کد مخرب به حافظه سیستم
عبور از احراز هویت سیستم‌ها
سرقت داده‌های حساس بدون ردیابی

📊 آمار و ارقام هشداردهنده

80% حملات موفق سایبری در 2023 از آسیب‌پذیری‌های Zero-Day استفاده کرده‌اند (منبع: MITRE)
قیمت متوسط هر اکسپلویت Zero-Day در دارک وب: 250,000∗∗تا∗∗250,000∗∗تا∗∗2,000,000
53 روز: متوسط زمان کشف و وصله‌گذاری (منبع: FireEye)

🔥 معروف‌ترین حملات Zero-Day تاریخ

نام حمله	سیستم هدف	خسارت
Stuxnet (2010)	سیستم‌های SCADA	تخریب سانتریفیوژهای هسته‌ای ایران
WannaCry (2017)	ویندوز	آلوده کردن 300,000 سیستم در 150 کشور
SolarWinds (2020)	نرم‌افزارهای سازمانی	نفوذ به شبکه‌های دولتی آمریکا

🛡️ راهکارهای مقابله

1. برای سازمان‌ها

استفاده از EDR/XDR برای تشخیص رفتارهای غیرعادی
پیاده‌سازی Patch Management یکپارچه
محدود کردن دسترسی‌ها با اصلاح کمترین امتیاز (Least Privilege)

2. برای کاربران عادی

به‌روزرسانی خودکار نرم‌افزارها
استفاده از آنتی‌ویروس‌های پیشرفته (مثل Kaspersky EDR)
فعال کردن فایروال و کنترل برنامه‌های شبکه

💻 شبیه‌سازی یک حمله Zero-Day (برای تست نفوذ)


import os
import ctypes

# آسیب‌پذیری فرضی در پردازش فایل‌های PDF
def malicious_pdf_parser(filename):
    buffer = ctypes.create_string_buffer(1024)
    with open(filename, 'rb') as f:
        data = f.read(1024)
        ctypes.memmove(buffer, data, len(data))  # سرریز بافر!
    return buffer.value

# استفاده مخرب از باگ
exploit_pdf = "malicious.pdf"  # حاوی کد مخرب
malicious_pdf_parser(exploit_pdf)